6 lessen van een slechte frisbee

De lessen van een slechte frisbee

Ik heb ooit bewust de slechtste frisbees gekocht die ik kon vinden. Ze vliegen alle kanten op, schieten onverwacht weg en doen zelden wat je verwacht. Toch gebruik ik ze in mijn shows. Niet omdat ze goed zijn, maar precies omdat ze dat niet zijn. Want een slechte frisbee blijkt een geweldige leraar.

1. Controle is een illusie

De frisbee vliegt waar ze wil, niet waar jij wil. Dat simpele feit is tegelijk frustrerend en bevrijdend. We proberen allemaal te sturen wat niet te sturen valt, zowel in ons werk als in ons leven. We plannen, voorspellen en controleren, terwijl de wereld zich weinig aantrekt van onze schema’s. De psychologie noemt dat de illusion of control bias. We overschatten onze invloed, en dat maakt ons blind voor wat er buiten die controle ligt. Pas wanneer je accepteert dat je niet alles kunt bepalen, ontstaat er ruimte om te bewegen. Soms heb je niet de beste tools, maar wel de beste houding.

2. Toeval is geen vijand, maar een medespeler

De frisbee die toevallig bij iemand anders terechtkomt, zorgt vaak voor het mooiste moment van de avond. Dat is geen fout, dat is het leven (toeval) dat zich mengt in het spel. Bedrijven proberen elk detail te beheersen, maar de meeste doorbraken ontstaan door toevallige ontmoetingen, spontane gesprekken of onverwachte vergissingen. Toeval is niet het tegenovergestelde van planning, het is haar tegengewicht. Het houdt ons scherp, creatief en alert. Het mooiste ontstaat vaak precies daar waar het misgaat.

3. Improvisatie boven perfectie

Een slechte frisbee dwingt je om te reageren. Je leert de wind te lezen, de afstand te voelen, de beweging te volgen in plaats van te forceren. Dat is wat moderne organisaties moeten doen: leren inspelen op wat er gebeurt in plaats van vasthouden aan wat gepland stond. Wendbaarheid is waardevoller dan zekerheid. Wie alleen kan werken met perfecte omstandigheden, heeft nog nooit echt leren spelen. Ik koop bewust de slechtste frisbees omdat ze me dwingen het beste van mezelf te gebruiken.

4. Gebruik de chaos als deel van het verhaal

Een mentalist lijkt alles te controleren, maar in werkelijkheid gebruikt hij de chaos als onderdeel van de illusie. Het onverwachte is geen vijand, het is materiaal. Zo is het ook in leiderschap en samenwerking. Een onverwachte wending kan het verhaal sterker maken als je ze durft te omarmen in plaats van te verbergen. Een team dat leert omgaan met mislukking, leert sneller dan een team dat elke fout probeert te vermijden. Soms moet je niet bijsturen, maar meebewegen.

5. Toeval als ethische correctie

Wanneer ik de frisbee gooi, bepaal ik niet wie ze vangt. En juist dat maakt het eerlijk. Het toeval kiest, niet mijn voorkeur. In een wereld vol onbewuste vooroordelen is dat een verademing. Binnen bedrijven kan het een les zijn in inclusie en diversiteit. Als je de uitkomst niet volledig stuurt, laat je ruimte voor wat je zelf misschien niet zou hebben gekozen. Randomness kan een ethische correctie zijn op onze eigen bias.

6. Herdefinieer wat slecht betekent

De frisbee is objectief gezien slecht gemaakt. Ze vliegt onvoorspelbaar en onstabiel. Maar in mijn context is dat precies haar kracht. Wat mislukt in één kader kan briljant zijn in een ander. Innovatie begint wanneer we fouten anders leren bekijken. De mislukte lijm werd een Post-it. De slechte wijn met koolzuur werd Champagne. De slechte frisbee werd een metafoor. Slecht is soms gewoon onbegrepen potentieel.

Een slechte frisbee leert je dat controle overschat wordt en vertrouwen onderschat. Ze herinnert me eraan dat ik niet moet bepalen waar iets landt, maar dat ik moet zorgen dat er iemand klaarstaat om het te vangen. In dat kleine verschil schuilt een grote waarheid: het leven is geen project dat je beheert, maar een spel dat je speelt.